সাৰাংশ: ‘সন্মান’ পাঠটি হেমচন্দ্ৰ বৰুৱাৰ ‘পাঠমালা’ নামৰ পুথিৰ পৰা লোৱা হৈছে। এই পাঠত লেখক হেমচন্দ্ৰ বৰুৱাই আমাৰ জীৱনত সন্মানৰ পাত্ৰ কোন কোন আৰু তেওঁলোকক কিয় সন্মান কৰিব লাগে সেই বিষয়ে আলোচনা কৰিছে। লেখকৰ মতে, ঈশ্বৰ, পিতৃ-মাতৃ, শিক্ষক, দেশৰ শাসক আৰু জ্যেষ্ঠ ব্যক্তিসকল আমাৰ সন্মানৰ পাত্ৰ। ঈশ্বৰ জগতৰ সৃষ্টিকৰ্তা, পালনকৰ্তা আৰু সংহাৰকৰ্তা, সেয়েহে তেওঁ সকলোৰে মান্য। পিতৃ-মাতৃয়ে আমাক জন্ম দি লালন-পালন কৰে, সেয়ে তেওঁলোকক সন্মান কৰা আমাৰ কৰ্তব্য। শিক্ষকে আমাক জ্ঞান দি আমাৰ জীৱনৰ পথ দেখুৱাই, তেওঁলোকৰ ঋণ আমি কেতিয়াও পৰিশোধ কৰিব নোৱাৰো। দেশৰ শাসকে দুষ্টক দমন আৰু শিষ্টক পালন কৰি দেশত শান্তি-শৃংখলা বজাই ৰাখে। সেইদৰে, বয়স, জ্ঞান বা অভিজ্ঞতাত যিসকল আমাতকৈ ডাঙৰ, তেওঁলোককো আমি সন্মান কৰিব লাগে। এইদৰে পৰস্পৰক সন্মান কৰিলেহে এখন সুস্থ আৰু শৃংখলিত সমাজ গঢ়ি তুলিব পাৰি।
Summary: The lesson ‘Samman’ is an excerpt from Hemchandra Barua’s book ‘Pathmala’. In this chapter, the author discusses who deserves respect in our lives and why we should respect them. According to the author, God, parents, teachers, the country’s rulers, and elders are all worthy of our respect. God is the creator, preserver, and destroyer of the universe, and thus, He is revered by all. Parents give us birth and nurture us, so it is our duty to respect them. Teachers impart knowledge and show us the path of life; we can never repay their debt. The rulers of the country maintain peace and order by punishing the wicked and protecting the virtuous. Similarly, we should also respect those who are older than us in age, knowledge, or experience. A healthy and disciplined society can only be built by showing mutual respect.
ভাব-বিষয়ক
১। অতি চমু উত্তৰ দিয়া :
(ক) অধিকাৰ আৰু শাসনকর্তা নথকা দেশ এখনে কেনেকুৱা আচৰণ কৰে?
উত্তৰঃ অধিকাৰ আৰু শাসনকর্তা নথকা দেশ এখন অৰাজক হয়। সেই দেশ ধুমুহা বতাহত গুৰিয়াল নথকা নাৱৰ দৰে অস্থিৰ হয় আৰু তাত কোনেও সুখ-শান্তিৰে থাকিব নোৱাৰে।
(খ) ছাতৰে শিক্ষকৰ ধাৰ শুজিব পাৰেনে?
উত্তৰঃ ছাতৰে শিক্ষকৰ ধাৰ কেতিয়াও শুজিব নোৱাৰে। কাৰণ শিক্ষকে ছাত্ৰক যি জ্ঞান দিয়ে, তাৰ মূল্য পৃথিৱীৰ কোনো বস্তুৰ বিনিময়ত পৰিশোধ কৰিব নোৱাৰি।
(গ) ‘তেওঁ দেৱতাৰো দেৱতা, বিধাতাৰো বিধাতা, ৰজাৰো ৰজা’ — ‘তেওঁ’ কোন?
উত্তৰঃ ‘তেওঁ’ হ’ল ঈশ্বৰ।
(ঘ) হেমচন্দ্ৰ বৰুৱা কোনখন কাকতৰ সম্পাদক আছিল?
উত্তৰঃ হেমচন্দ্ৰ বৰুৱা ‘আসাম নিউজ’ কাকতৰ সম্পাদক আছিল।
(ঙ) ‘হেমকোষ’ কি?
উত্তৰঃ ‘হেমকোষ’ হ’ল হেমচন্দ্ৰ বৰুৱাই ৰচনা কৰা এখন অসমীয়া ভাষাৰ অভিধান।
(চ) ‘কানীয়াৰ কীৰ্তন’ৰ ৰচক কোন?
উত্তৰঃ ‘কানীয়াৰ কীৰ্তন’ৰ ৰচক হ’ল হেমচন্দ্ৰ বৰুৱা।
২। ‘ঈশ্বৰৰ পাচতে পিতৃ-মাতৃ আমাৰ মাননীয়’ — কথাষাৰ বুজাই লিখা।
উত্তৰঃ ‘সন্মান’ পাঠটিত লেখক হেমচন্দ্ৰ বৰুৱাই ঈশ্বৰৰ পাছতেই পিতৃ-মাতৃক মান্য বুলি কৈছে। কাৰণ পিতৃ-মাতৃৰ জৰিয়তেই আমি এই পৃথিৱীখন দেখিবলৈ পাইছোঁ। আমি যেতিয়া কেঁচুৱা আছিলোঁ, তেতিয়া তেওঁলোকে আমাক অশেষ দুখ-কষ্ট সহি লালন-পালন কৰিছিল। আমাৰ অসুখ হ’লে তেওঁলোকে আমাৰ আৰোগ্যৰ বাবে যত্ন লৈছিল। ডাঙৰ হোৱাৰ পাছত তেওঁলোকে আমাক জ্ঞান-বিদ্যা শিকাই ভাল মানুহ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰে। আমাৰ ভাল হ’লে তেওঁলোক আনন্দিত হয় আৰু আমাৰ দুখত তেওঁলোক দুখী হয়। সেয়েহে, পিতৃ-মাতৃতকৈ আমাৰ বাবে অধিক মান্য কোনো নাই। তেওঁলোকৰ আজ্ঞা পালন কৰা আৰু বৃদ্ধ বয়সত তেওঁলোকক শুশ্ৰূষা কৰা আমাৰ পৰম কৰ্তব্য।
৩। শিক্ষকৰ প্ৰতি ছাত্ৰই মান-সৎকাৰ কিয় ৰাখিব লাগে?
উত্তৰঃ শিক্ষকে ছাত্ৰক জ্ঞান দিয়ে। চকু থকাৰ পিছতো ছাত্ৰই যিবোৰ কথা দেখা নাপায় বা বুজি নাপায়, শিক্ষকে সেইবোৰ দেখুৱাই দিয়ে আৰু বুজাই দিয়ে। যেনেকৈ এজন অন্ধ ব্যক্তিক চকু দিয়া জন পৰম উপকাৰী, ঠিক তেনেকৈ শিক্ষকজনো ছাত্ৰৰ বাবে পৰম উপকাৰী আৰু মান্য। শাস্ত্ৰত কোৱা হৈছে যে শিক্ষকে যদি ছাত্ৰক এটাও আখৰ শিকাই, তেন্তে সেই ঋণ ছাত্ৰই পৃথিৱীৰ কোনো বস্তু দি পৰিশোধ কৰিব নোৱাৰে। সেয়েহে, ছাত্ৰই শিক্ষকৰ প্ৰতি মান-সৎকাৰ ৰাখিব লাগে আৰু তেওঁৰ আজ্ঞাধীন হ’ব লাগে।
৪। ‘সম্মান’ পাঠটোৰ পৰা কি কি শিকিলা, চমুকৈ লিখা।
উত্তৰঃ ‘সন্মান’ পাঠটোৰ পৰা আমি শিকিব পাৰিলোঁ যে সমাজত শৃংখলিতভাৱে জীয়াই থাকিবলৈ হ’লে আমি কিছুমান ব্যক্তিক সন্মান কৰিব লাগে। এইসকল হ’ল—
- ঈশ্বৰ: তেওঁ জগতৰ সৃষ্টিকৰ্তা, গতিকে তেওঁক শ্ৰদ্ধা আৰু ভক্তি কৰা উচিত।
- পিতৃ-মাতৃ: তেওঁলোকে আমাক জন্ম দি লালন-পালন কৰে, সেয়ে তেওঁলোকক সন্মান কৰা আমাৰ কৰ্তব্য।
- শিক্ষক: তেওঁলোকে আমাক জ্ঞান দি জীৱনৰ পথ দেখুৱায়।
- দেশৰ শাসক: তেওঁলোকে দেশত শান্তি-শৃংখলা বজাই ৰাখে, যাৰ বাবে আমি নিৰ্ভয়ে থাকিব পাৰোঁ।
- জ্যেষ্ঠ ব্যক্তি: বয়স, জ্ঞান বা পদমৰ্যাদাত যিসকল আমাতকৈ ডাঙৰ, তেওঁলোককো সন্মান কৰিব লাগে।
এইদৰে পৰস্পৰক সন্মান কৰিলেহে এখন সুস্থ সমাজ গঢ়ি উঠে।
ভাষা-বিষয়ক
১। তলৰ শব্দবোৰৰ সমার্থক শব্দ লিখা :
নৰিয়া; জগত; লোতক; চকু; হেতু; মান।
উত্তৰঃ
- নৰিয়া = বেমাৰ, ৰোগ, অসুখ
- জগত = পৃথিৱী, সংসাৰ, বিশ্ব
- লোতক = চকুলো, অশ্ৰু
- চকু = নেত্ৰ, নয়ন, অক্ষি
- হেতু = কাৰণ, নিমিত্তে
- মান = সন্মান, আদৰ, ইজ্জত
২। বিপৰীত শব্দ লিখা :
শ্রদ্ধা, শলাগ, আদি; দুষ্ট; জ্যেষ্ঠ; ন্যায়।
উত্তৰঃ
- শ্রদ্ধা = অশ্রদ্ধা
- শলাগ = নিন্দা
- আদি = অন্ত
- দুষ্ট = শিষ্ট
- জ্যেষ্ঠ = কনিষ্ঠ
- ন্যায় = অন্যায়