সাৰাংশ: জয়শ্ৰী গোস্বামী মহন্তৰ দ্বাৰা ৰচিত ‘অৰুণিমা সিন্হা’ পাঠটি এগৰাকী অদম্য সাহসী নাৰীৰ জীৱনৰ ওপৰত আধাৰিত এক অনুপ্ৰেৰণামূলক কাহিনী। অৰুণিমা সিন্হা এগৰাকী ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ৰ ভলীবল খেলুৱৈ আছিল। কিন্তু এক ভয়ংকৰ ৰেল দুৰ্ঘটনাত চোৰে তেওঁক চলন্ত ৰেলৰ পৰা পেলাই দিয়ে, যাৰ ফলত তেওঁ এখন ভৰি চিৰদিনৰ বাবে হেৰুৱাবলগীয়া হয়।
এই শাৰীৰিক প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হৈও অৰুণিমাই হাৰ মনা নাছিল। তেওঁ চিকিৎসালয়ৰ বিচনাত থাকোঁতেই বিশ্বৰ সৰ্বোচ্চ শৃংগ মাউণ্ট এভাৰেষ্ট জয় কৰাৰ সংকল্প লয়। তেওঁ ভাৰতৰ প্ৰথম এভাৰেষ্ট বিজয়ী মহিলা বাচেন্দ্ৰী পালৰ পৰা প্ৰশিক্ষণ লৈছিল। নিজৰ অদম্য সাহস, কঠোৰ পৰিশ্ৰম আৰু দৃঢ় মনোভাৱৰ বলত তেওঁ বহুতো বাধা-বিঘিনি নেওচি ২০১৩ চনৰ ২১ মে’ তাৰিখে এভাৰেষ্ট শৃংগ আৰোহণ কৰে। তেওঁ এই কৃতিত্ব অৰ্জন কৰা বিশ্বৰ প্ৰথমগৰাকী দিব্যাংগ মহিলা হিচাপে পৰিগণিত হয়। এই পাঠটিয়ে শাৰীৰিক অক্ষমতাক নেওচি নিজৰ সপোন পূৰণ কৰাৰ এক উজ্জ্বল উদাহৰণ দাঙি ধৰিছে, যি ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক যথেষ্ট অনুপ্ৰাণিত কৰিব।
Summary: The lesson “Arunima Sinha” by Jayshri Goswami Mahanta is an inspiring story based on the life of a woman of indomitable courage. Arunima Sinha was a national-level volleyball player. However, in a tragic train incident, she was thrown off a moving train by thieves, which resulted in the amputation of one of her legs.
Despite this physical challenge, Arunima did not give up. While still on her hospital bed, she resolved to conquer the world’s highest peak, Mount Everest. She received training from Bachendri Pal, the first Indian woman to climb Everest. With her immense courage, hard work, and strong determination, she overcame many obstacles and successfully summited Mount Everest on May 21, 2013. She became the world’s first female amputee to achieve this feat. This lesson presents a brilliant example of overcoming physical disability to fulfill one’s dreams, which is highly inspiring for students.
ভাব-বিষয়ক
১। চমুকৈ উত্তৰ লিখা :
(ক) অৰুণিমা সিনহাৰ কোনবিধ খেলত বিশেষ দক্ষতা আছিল?
উত্তৰঃ অৰুণিমা সিনহাৰ ভলীবল খেলত বিশেষ দক্ষতা আছিল।
(খ) অৰুণিমা সিনহাৰ ঘৰ ক’ত?
উত্তৰঃ অৰুণিমা সিনহাৰ ঘৰ উত্তৰ প্ৰদেশত।
(গ) হস্পিতালত থাকোঁতে অৰুণিমাৰ মনত কি সপোনে তীব্ৰ ৰূপ লৈছিল?
উত্তৰঃ হস্পিতালত থাকোঁতে অৰুণিমাৰ মনত হিমালয়ৰ শৃংগলৈ উঠাৰ সপোনে তীব্ৰ ৰূপ লৈছিল।
(ঘ) চিকিৎসালয়ৰ পৰা ওলাই গৈ অৰুণিমাই কাক আৰু কিয় লগ ধৰিছিল?
উত্তৰঃ চিকিৎসালয়ৰ পৰা ওলাই গৈ অৰুণিমাই এভাৰেষ্ট বিজয়ী বাচেন্দ্ৰী পালক লগ ধৰিছিল। এভাৰেষ্ট আৰোহণৰ বাবে প্ৰশিক্ষণ আৰু দিহা-পৰামৰ্শ বিচাৰি তেওঁ বাচেন্দ্ৰী পালক লগ ধৰিছিল।
২। অৰুণিমা সিনহাই ৰেলযাত্ৰাৰ সময়ত কি দুৰ্ঘটনাৰ মুখামুখি হ’বলগীয়া হৈছিল? এই দুৰ্ঘটনাত অৰুণিমাই কি হেৰুৱাবলগীয়া হৈছিল?
উত্তৰঃ ২০১১ চনৰ ১১ এপ্ৰিল তাৰিখে লক্ষ্ণৌৰ পৰা দিল্লী অভিমুখী এখন ৰেলত যাত্ৰা কৰোঁতে অৰুণিমা সিনহা এক ভয়ংকৰ দুৰ্ঘটনাৰ মুখামুখি হৈছিল। ৰেলখনত কিছুমান ডকাইতে তেওঁৰ ডিঙিৰ চেইনডাল কাঢ়ি নিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল। অৰুণিমাই বাধা দিয়াত ডকাইতৰ দলটোৱে তেওঁক চলন্ত ৰেলখনৰ পৰা বাহিৰলৈ গতিয়াই পেলাই দিছিল। ফলত তেওঁ ৰেল আলিৰ কাষত পৰি ৰৈছিল আৰু এখন ভৰি চিৰদিনৰ বাবে হেৰুৱাবলগীয়া হৈছিল।
৩। অৰুণিমাৰ সপোন পূৰণ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত বাচেন্দ্ৰী পালে কেনেদৰে সহায় কৰিছিল?
উত্তৰঃ এভাৰেষ্ট শৃংগ জয় কৰাৰ সপোন লৈ অৰুণিমা সিনহাই বাচেন্দ্ৰী পালক লগ ধৰিছিল। বাচেন্দ্ৰী পালে অৰুণিমাৰ সাহস আৰু দৃঢ় সংকল্প দেখি তেওঁক সহায় কৰিবলৈ আগবাঢ়ি আহিছিল। তেওঁ অৰুণিমাক কৈছিল যে অৰুণিমাই ইতিমধ্যে নিজৰ মনৰ এভাৰেষ্ট জয় কৰিছে, এতিয়া মাথোঁ নিজৰ দক্ষতা বিশ্ববাসীৰ আগত প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ বাকী আছে। বাচেন্দ্ৰী পালে অৰুণিমাক প্ৰশিক্ষণ দিয়াৰ উপৰিও তেওঁৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সকলো সা-সৰঞ্জামৰ যোগান ধৰিছিল। তেওঁ অৰুণিমাৰ মনোবল বঢ়াই ৰাখিছিল আৰু তেওঁক এজন শ্বেৰ্পাৰ সৈতে এভাৰেষ্ট অভিযানলৈ পঠিয়াইছিল। এইদৰে বাচেন্দ্ৰী পালে অৰুণিমাৰ সপোন পূৰণ কৰাত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল।
৪। এভাৰেষ্ট বিজয়ৰ সপোন দিঠকত পৰিণত কৰিবলৈ অৰুণিমাই কেনেদৰে অনুশীলন কৰিছিল?
উত্তৰঃ এভাৰেষ্ট বিজয়ৰ সপোন পূৰণ কৰিবলৈ অৰুণিমাই কঠোৰ অনুশীলন কৰিছিল। টাটা ষ্টীল এডভেঞ্চাৰ ফাউণ্ডেচনে চলোৱা অনুশীলন কেম্পত এভাৰেষ্ট বিজয়ী বাচেন্দ্ৰি পালৰ তত্ত্বাৱধানত অনুশীলন চলিল।
শাৰীৰিক, মানসিক, দুয়ো দিশতে একোৰে অভাৱ নাছিল অৰুণিমাৰ। ভৰিখন হেৰুৱাৰ দুৰ্ভাগ্যক সৌভাগ্যলৈ ৰূপান্তৰিত কৰাৰ প্ৰতিজ্ঞা সফল কৰিবলৈ উঠি পৰি লাগিছিল তেওঁ।অৰুণিমাই প্ৰায় এবছৰ কাল একে লেথাৰিয়ে উৎসাহ উদ্যমেৰে অহৰহ চেষ্টা অব্যাহত ৰাখি অনুশীলনতে আত্মসমৰ্পণ কৰিছিল। কেতিয়াবা এনেকুৱাও হৈছিল আন সাধাৰণ মানুহে যিটো খোজ দুই বা তিনি মিনিততে শিকিব পাৰিছিল তেওঁৰ ক্ষেত্ৰত সেই খোজটো শিকিবৰ বাবে দুই তিনি ঘণ্টাৰ সময় লাগি গৈছিল। তথাপিও অৰুণিমাই আশা এৰি দিয়া নাছিল। এনেদৰে কঠোৰ অনুশীলনৰ পিছত অৰুণিমাই ২০১৩ চনৰ ২১ মে’ত পৃথিৱীৰ শীৰ্ষতম স্থান অৰ্থাৎ, এভাৰেষ্টত পদাৰ্পন কৰাৰ সপোন সাকাৰ হৈছিল।
৫। অৰুণিমা সিনহাই কিয় লাডাখত থকা মাউণ্ট চামচেৰ কাংৰিৰ অভিযান সম্পূৰ্ণ কৰিব নোৱাৰিলে?
উত্তৰঃ মাউণ্ট চামচেৰ কাংৰিৰ উচ্চতা ২১,৭৯৮ ফুট। এই শৃংগটো বগাবলৈ অৰুণিমা সিনহা সাজু হৈছিল, কিন্তু তেওঁ এই অভিযান সম্পূৰ্ণ কৰিব নোৱাৰিলে। কাৰণ শৃংগটো বগাই থাকোঁতে তেওঁৰ কৃত্ৰিম ভৰিটোৱে কিছুমান অসুবিধাৰ সৃষ্টি কৰিছিল। বৰফৰ ওপৰত খোজ কাঢ়োতে ভৰিটো পিছলি গৈছিল আৰু তেওঁ খোজ কঢ়াত কষ্ট পাইছিল। এই কাৰণতে তেওঁ অভিযান আধাতে সামৰি তললৈ নামি আহিবলগীয়া হৈছিল।
৬। ‘এগৰাকী ব্যক্তিয়ে নিজৰ প্ৰতিভাৰে জাতীয় জীৱনত জিলিকি উঠি আন সহস্ৰজনৰ বাবে আশা আৰু প্ৰেৰণাৰ বতৰা কঢ়িয়াই আনে।’—কথাষাৰৰ যুক্তিযুক্ততা অৰুণিমা সিনহাৰ জীৱনৰ আধাৰত বুজাই লিখা।
উত্তৰঃ কথাষাৰ অৰুণিমা সিনহাৰ জীৱনৰ ক্ষেত্ৰত সম্পূৰ্ণৰূপে প্ৰযোজ্য। এগৰাকী ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ৰ ভলীবল খেলুৱৈ হৈও ৰেল দুৰ্ঘটনাত এখন ভৰি হেৰুওৱাৰ পিছত তেওঁৰ জীৱনলৈ ঘোৰ অন্ধকাৰ নামি আহিছিল। কিন্তু তেওঁ হাৰ মনা নাছিল। শাৰীৰিক বাধাক নেওচি তেওঁ এভাৰেষ্ট জয় কৰাৰ দৰে এক অসম্ভৱ সপোন দেখিছিল আৰু তাক দিঠকত পৰিণত কৰিছিল। তেওঁৰ এই সফলতাই বিশ্বৰ বহুতো দিব্যাংগ আৰু সাধাৰণ লোকক নতুনকৈ জীয়াই থকাৰ প্ৰেৰণা যোগাইছে। তেওঁ প্ৰমাণ কৰিলে যে শাৰীৰিক অক্ষমতাই মানুহৰ মনৰ দৃঢ়তাক কেতিয়াও বাধা দিব নোৱাৰে। তেওঁৰ জীৱন কাহিনীয়ে আমাক শিকায় যে সাহস, দৃঢ়তা আৰু পৰিশ্ৰমৰ বলত যিকোনো বাধা অতিক্ৰম কৰি সফলতা লাভ কৰিব পাৰি। সেয়েহে, অৰুণিমা সিনহা কেৱল এগৰাকী পৰ্বতাৰোহীয়েই নহয়, বৰং সহস্ৰজনৰ বাবে आशा আৰু প্ৰেৰণাৰ প্ৰতীক।
৭। ‘…একেই কথাকে ক’বলৈ তাই শকত হৈছিল। তাই ভাবিছিল, এতিয়া মই এভাৰেষ্ট বিজয় কৰিম আৰু তেতিয়া মই কোন আছিলোঁ, তাৰ পৰিচয় দিবলৈ কাৰো ওচৰলৈ যাব নালাগিব।’ — কথাষাৰৰ তাৎপৰ্য বুজাই লিখা।
উত্তৰঃ এই কথাষাৰৰ জৰিয়তে অৰুণিমা সিনহাৰ মনৰ দৃঢ় সংকল্প আৰু আত্মসন্মানৰ ভাব প্ৰকাশ পাইছে। ৰেল দুৰ্ঘটনাৰ পিছত যেতিয়া তেওঁ এখন ভৰি হেৰুৱাইছিল, তেতিয়া বহুতে তেওঁক দুৰ্বল আৰু অসহায় বুলি ভাবিছিল। কিছুমানে আনকি তেওঁ ৰেলৰ পৰা জাঁপ মাৰি আত্মহত্যা কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল বুলিও মিছা অপবাদ দিছিল। এইবোৰ কথাই অৰুণিমাৰ মনত গভীৰ আঘাত হানিছিল।
সেয়েহে, তেওঁ এনে এক কাম কৰিবলৈ থিৰাং কৰিছিল যি তেওঁৰ পৰিচয় নতুনকৈ গঢ়ি তুলিব। তেওঁ এভাৰেষ্ট জয় কৰি বিশ্বক দেখুৱাই দিব বিচাৰিছিল যে তেওঁ দুৰ্বল নহয়, বৰঞ্চ এগৰাকী শক্তিশালী আৰু সাহসী নাৰী। তেওঁ ভাবিছিল যে এভাৰেষ্ট বিজয়ৰ পিছত কোনেও তেওঁক কৰুণাৰ চকুৰে চাব নোৱাৰিব আৰু তেওঁৰ পৰিচয় দিবলৈ আন কাৰো ওচৰলৈ যাব নালাগিব। তেওঁৰ সফলতাই তেওঁৰ পৰিচয় হ’ব।
৮। ‘অদম্য সাহস আৰু উৎসাহেৰে তেওঁ আগবাঢ়ি গৈ আছে। তেওঁৰ এই যাত্ৰা কেৱল নিজৰ বাবেই নহয়, তেওঁৰ দৰে শাৰীৰিক প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হোৱা আন বহুজনৰ বাবেও।’ — কথাষাৰৰ তাৎপৰ্য বুজাই লিখা।
উত্তৰঃ এই কথাষাৰৰ তাৎপৰ্য হ’ল যে অৰুণিমা সিনহাৰ জীৱন কেৱল নিজৰ সফলতাৰ মাজতে সীমাবদ্ধ নহয়, বৰঞ্চ ই আন বহুতো লোকৰ বাবে প্ৰেৰণাৰ উৎস। এভাৰেষ্ট জয় কৰাৰ পিছতো অৰুণিমা ৰৈ যোৱা নাই। তেওঁ বিশ্বৰ সাতখন মহাদেশৰ সাতোটা সৰ্বোচ্চ শৃংগ আৰোহণ কৰাৰ সংকল্প লৈছে আৰু ইতিমধ্যে কেইবাটাও শৃংগ আৰোহণ কৰিছে।
তেওঁৰ এই যাত্ৰা কেৱল তেওঁৰ নিজৰ বাবেই নহয়, বৰঞ্চ তেওঁৰ দৰে শাৰীৰিক প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হোৱা আনসকলৰ বাবেও এক আশাৰ ৰেঙণি। তেওঁ প্ৰমাণ কৰি দেখুৱাইছে যে শাৰীৰিক অক্ষমতা মনৰহে বাধা, শৰীৰৰ নহয়। তেওঁৰ সাহস আৰু সফলতাই আন দিব্যাংগ লোকসকলক নিজৰ জীৱনত আগবাঢ়ি যাবলৈ আৰু ডাঙৰ সপোন দেখিবলৈ উৎসাহিত কৰে। তেওঁৰ জীৱনটোৱে আমাক শিকাইছে যে অদম্য সাহস আৰু ইচ্ছাশক্তিৰ জৰিয়তে যিকোনো পৰিস্থিতিকে জয় কৰিব পাৰি।
৯। চমুটোকা লিখা :
(ক) বাচেন্দ্ৰী পাল: বাচেন্দ্ৰি পালৰ জন্ম হয় উত্তৰাখণ্ডৰ নাকুৰি গাৱঁত। প্ৰথম মহিলা এভাৰেষ্ট বিজয়ী বাচেন্দ্ৰি পালে প্ৰথমে পৰ্বতাৰোহন কৰিছিল ১২ বছৰ বয়সত। উচ্চতা আছিল ১৩,১২৩ ফুট। ১৯৮৪ চনত তেওঁ মাউণ্ট এভাৰেষ্টৰ শীৰ্ষত অৱতৰণ কৰিবলৈ সক্ষম হয়। ইয়াৰ বাবে তেওঁ “শ্ৰেষ্ঠ পৰ্বতাৰোহী” হিচাপে ১৯৮৪ চনত সোণৰ পদক লাভ কৰে।
(খ) টেনজিং নৰগে: টেনজিং নৰগে এজন নেপালী मूलৰ ভাৰতীয় পৰ্বতাৰোহী আছিল। তেওঁ ১৯৫৩ চনৰ ২৯ মে’ তাৰিখে নিউজিলেণ্ডৰ এডমাণ্ড হিলাৰীৰ সৈতে প্ৰথমবাৰৰ বাবে মাউণ্ট এভাৰেষ্ট শৃংগ আৰোহণ কৰি ইতিহাস ৰচনা কৰিছিল। তেওঁৰ এই সফলতাই সমগ্ৰ বিশ্বৰ পৰ্বতাৰোহীসকলৰ বাবে এক নতুন দুৱাৰ মুকলি কৰিছিল। টেনজিং নৰগে পৰ্বতাৰোহণৰ ক্ষেত্ৰত দেখুওৱা সাহস আৰু দক্ষতাৰ বাবে চিৰস্মৰণীয় হৈ ৰ’ব। ভাৰত চৰকাৰে তেওঁক পদ্মভূষণ সন্মানেৰে সন্মানিত কৰিছিল। তেওঁৰ নামেৰে ভাৰত চৰকাৰে ‘টেনজিং নৰগে ৰাষ্ট্ৰীয় साहसिक বঁটা’ প্ৰদান কৰে।
(গ) এভাৰেষ্ট শৃংগ: এভাৰেষ্ট শৃংগ পৃথিৱীৰ সৰ্বোচ্চ পৰ্বতশৃংগ। ইয়াৰ উচ্চতা সাগৰৰ জলপৃষ্ঠ পৰা ৮,৮৪৮ মিটাৰ (২৯,০২৯ ফুট)। ই হিমালয় পৰ্বতমালাৰ অংশ আৰু নেপাল আৰু চীনৰ তিব্বত স্বায়ত্তশাসিত অঞ্চলৰ সীমাত অৱস্থিত। নেপালত ইয়াক ‘সাগৰমাথা’ (আকাশৰ কপাল) আৰু তিব্বতত ‘চোমোলুংমা’ (বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ মাতৃ) বুলি কোৱা হয়। এভাৰেষ্ট শৃংগ আৰোহণ কৰাটো পৰ্বতাৰোহীসকলৰ বাবে এক চৰম প্ৰত্যাহ্বান আৰু সপোন। ১৯৫৩ চনত টেনজিং নৰগে আৰু এডমাণ্ড হিলাৰীয়ে প্ৰথমবাৰৰ বাবে এই শৃংগ আৰোহণ কৰিছিল। অৰুণিমা সিনহাই ২০১৩ চনত এই শৃংগ আৰোহণ কৰি বিশ্বৰ প্ৰথমগৰাকী দিব্যাংগ মহিলা হিচাপে অভিলেখ গঢ়িছিল।
ভাষা-বিষয়ক
১। সন্ধি ভাঙা : সংশয়, পৰ্বতাৰোহণ, উৎসাহ, হিমালয়, প্ৰত্যাহ্বান, বিপদাপন্ন।
উত্তৰঃ
| সংশয় | সম্ + শয় |
| পৰ্বতাৰোহণ | পৰ্বত + আৰোহণ |
| উৎসাহ | উৎ + সাহ |
| হিমালয় | হিম + আলয় |
| প্ৰত্যাহ্বান | প্ৰতি + আহ্বান |
| বিপদাপন্ন | বিপদ + আপন্ন |
২। তলৰ শব্দকেইটাৰ উপসৰ্গ ভাঙি দেখুওৱা : অনুৰাগ, অনুভৱ, অভিনয়, প্ৰতিফল।
উত্তৰঃ
| অনুৰাগ | অনু + ৰাগ |
| অনুভৱ | অনু + ভৱ |
| অভিনয় | অভি + নয় |
| প্ৰতিফল | প্ৰতি + ফল |